فناوری اطلاعات و شبکه های کامپیوتری
اینترنت یا شبکه شبکه ها، مجموعه ای منحصربه فرد در دنیاست که از تعداد بسیار زیادی اشیای نرم افزاری و سخت افزاری ساخته شده و برای تحقق هدف ارسال داده و اطلاعات در فواصل طولانی، ما بین کاربران و گروه های کامپیوتری است. اینترنت سالیان سال است که با رشد چشمگیر خود بسیاری از مشکلات را از راه برداشته و هنوز به عنوان عامل پیشرفت در اطلاعات تلقی می شود. اطلاعات که از داده های تجارتی و بازرگانی گرفته تا سیاسی در قالب علم فناوری اطلاعات مدام در حال به روز شدن و پیشرفت است. در اینجا تعاریفی از شبکه کامپیوتری و اجزای سخت افزاری آن اورده ایم.
شبکه های کامپیوتری
اما شبکه های کامپیوتری چیست؟ این سوالی است که گاهی برای ما پیش می آید که منظور از یک شبکه کامپیوتری چیست. به طور کلی یک شبکه رایانه ای، گروهی از کامپیوترهای متصل به هم هستند که هدف از اتصال آنها به یکدیگر، به اشتراک گذاشتن داده و اطلاعات است. یک شبکه کامپیوتری خیلی ساده باید دارای حداقل دو کامپیوتر و یک کابل اتصال باشد تا یک شبکه محسوب شود. امروزه شبکه های مختلفی برای کاربردهای مختلف وجود دارند که انواع آن از لحاظ جغرافیایی، توپولوژی شبکه نامیده می شود، به عنوان مثال شبکه " LAN" از نوع کوچک یک شبکه محسوب می شود، به طوریکه در یک ساختمان یا محله با وسعت کم محدود می شود. مثلا خدمات کامپیوتری های کافی نت یا بعضی ادارات کوچک ثبت اسناد از این نوع توپولوژی برای نصب شبکه های خود استفاده می کنند. یا در مثالی دیگر حسابدار یک اداره اطلاعات کارمندان را بجای ثبت روی کاغذ یا یک فایل برای تحویل به مدیریت، آن را از طریق کامپیوترش برای مدیر ارسال کرده تا بتواند حجم عظیمی از پرونده ها و پوشه ها را در قالب یک فایل فوق العاده کم حجم و ناچیز، ارایه دهد.
نصب یک شبکه کوچک - LAN
برای نصب و راه اندازی یک شبکه کامپیوتری به تجهیزات و قطعات با قیمت مناسب، متناسب با نوع شبکه از لحاظ نوع توپولوژی و گستردگی آن نیاز است، همچنین توافق بین نصاب شبکه و صاحب کار بر سر میزان دستمزد و هزینه خرید قطعات از جمله کارهای اولیه نصب یک شبکه می باشند، اما همواره گسترده تر شدن شبکه ها، نصب و نگهداری آنها را دشوارتر می کند،چرا که فواصل زیاد، آنتن دهی ضعیف، نامرغوب بودن دستگاه ها و سیم ها، اتصال نادرست سوکت ها، جابجا شدن ابزارآلات و بوجود آمدن نقص در سیستم شبکه از عواملی است که سلامت شبکه را بهم زده و شبکه را دچار اشکال می کند. بدیهی است که یک نصاب ماهر تمامی جزییات یک شبکه تا مرحله نصب آن را درنظرگرفته تا به بهترین نحو ممکن بتوان از آن استفاده کرد. به عنوان مثال جنس قطعات و دستگاه ها، همچنین نام شرکت تولید کننده، ابعاد ساختمان محیط بر شبکه، عبور و مرور کارکنان و مکان مناسب قطعات همگی از موارد مدنظر در نصب یک شبکه سیمی است. قسمتی از شبکه های کوچکی که در این کافی نت به اجرا گذاشته شده توضیح داده خواهد شد که شامل عناوینی چون مانند بانک، ترمینال مسافربری اتوبوس رانی، مجتمع پزشکی و اداره ثبت اسناد می باشد، توپولوژی این نوع شبکه ها ستاره و بطور مجموع یک شبکه LAN می باشند.
برای نصب و راه اندازی یک شبکه LAN در محیط های اداری مانند بانک، ترمینال مسافربری اتوبوس رانی، مجتمع پزشکی ، ادارات ثبت اسناد و .... نیاز به لوازمی چون:
کامپیوتر به تعداد کارکنان،
کابل های مخصوص شبکه CAT4 و CAT5 ،
پورتهای کابل شبکه RJ45 (سوکت RJ45)،
کارت شبکه برای همه کامپیوترها،
انبرسوکت زنی،
سوییچ یا هاب،
وسایل سیم کشی توکار(لوله خرطومی) یا روکار(داکت)،
نرم افزار مدیریت، معاونت و مسولیت شبکه،
نرم افزار کاربران و مدیران قابل استفاده در شبکه،
می باشد. اما طریقه نصب این وسایل به این صورت است که ابتدا جایگاه هرکدام بسته به رفت و آمد اعضا در ساختمان و شیوه استفاده آنها باید مشخص شود.
سوییچ به منزله دستگاهی است که کلیه کامپیوترها را به یکدیگر متصل می کند. توپولوژی ستاره ای در مکانهایی مثل بانک، ترمینال مسافربری اتوبوس رانی، مجتمع پزشکی و ادارات ثبت اسناد استفاده از این توپولوژی معمولا رایج تر است و سوییچ نمونه بسیار مناسبی برای کنترل یک توپولوژی ستاره ای است. امروزه نام های TP LINK و Star Link نمونه های ارزان قیمت و مناسب سوییچ برای شبکه های با ابعاد کوچک(LAN ) می باشند.
شکل 1 : سوییج های 24پورت و 48 پورت
شکل 1 نمونه ای از دو نمونه سوییچ 24پورت و 48 پورت مرغوب با نام Consentry را نمایش می دهد که بسیار گران قیمت اما با کارایی های متفاوت هستند. بطورکلی سوییچ اولین وسیله ای است که باید جاییگاهش در ساختمان مشخص شود. این وسیله حساس که تمامی کامپیوترها را از طریق سوکت RJ45 و کابل مخصوص شبکه سیمی شبکه متصل می کند نیاز دارد که با توجه به طول سیم های مورد استفاده و فاصله آنها با دیگر کامپیوترها، جایگاهی مناسب در ساختمان داشته باشد.
نصب سوییچ ، هاب و محدودیت ها:
محل نصب سوییچ مکانی با دمای مناسب بدون نور مستقیم خورشید و سرما و رطوبت است. سوییچهای دارای فن نیاز به خنک شدن دارند اما سوییچ های بدون فن، بسته به طول مدت استفاده نیاز به دمای مناسب محیط دارند. این عوامل طول عمر استفاده از این وسیله رابیشتر می کنند.
سوییچ نباید روی زمین یامکان های پررفت و آمد که احتمال ایجاد ضربه در آن وجود دارد، قرار بگیرد.
معمولا یک اتاق کم رفت و آمد با دمای مناسب (دمای بین 20تا 25 درجه) مثل انبار یک ساختمان، برای تمامی مدل سوییچ ها مناسب می باشد.
در بعضی از مدل های سوییچ دیده شده که نصب کامل سوکتها در سوییچ به روشن کردن آن اولویت دارد، یعنی لازم است که کلیه کابل ها متصل باشند، سپس دستگاه سوییچ روشن شود. البته در مدل های جدیدتر مانند2010 Consentry نداشتن ترتیب در اتصال یک ویژگی منحصر به فرد می باشد.
هرگز نباید سوییچ را نزدیک به تابلوهای برق فشار قوی که دارای امواج مغناطیسی تاثیرگذار هستند قرار داد. هرگونه اتصال بدنه فلزی سوییچ به انشعاب یک سیم برق، در اطلاعات در حال حرکت در سوییچ تاثیرگذار خواهد بود.
استفاده از سوییچ و ویژگی های خاص آن نسبت به هاب در این نوع شبکه ها با توجه به درخواست مشتری انجام می پذیرد. تعداد پورتهای سوییچ هم بسته به تعداد سیستم های مورد استفاده در شبکه تعیین شده و خریداری می شود.
هاب به دلیل نداشتن حساسیت سوییچ بسیاری از محدودیت های آن را ندارد زیرا فقط وظیفه تقسیم سیگنال ها به تمامی پورت ها را برعهده دارد، اما نکات نگهداری آن مانند محافظت از سوکت ها یا جابحایی آن مانند سوییچ است. تفاوت هاب با سوییچ در این است که هاب فقط وظیفه تقسیم داده را برعهده دارد، اما سوییچ وظیفه تنظیم رفتار داده ها در شبکه را نیز بر عهده دارد.